Wielu Polaków, którzy w swojej karierze pracowali za granicą, zadaje sobie to kluczowe pytanie. Skoro przepracowałem 10 lat w Polsce i 15 lat w Niemczech czy Wielkiej Brytanii, to czy stracę prawo do któregoś ze świadczeń? Odpowiedź brzmi: nie. W 2026 roku łączenie emerytur jest nie tylko możliwe, ale jest standardem dla milionów Europejczyków.
W tym artykule wyjaśniamy, jak działają przepisy w 2026 roku, jak wygląda kwestia podatków (w tym składki zdrowotnej) oraz jak najszybciej załatwić formalności przez ZUS.
Zasada łączenia emerytur – jak to działa w praktyce?
Systemy emerytalne w Unii Europejskiej, EFTA (Norwegia, Szwajcaria, Islandia, Liechtenstein) oraz w Wielkiej Brytanii (mimo Brexitu) są ze sobą skoordynowane. Nie oznacza to, że dostaniesz jedną „europejską emeryturę”, ale że kraje te „rozmawiają” ze sobą, by ustalić Twoje prawo do świadczeń.
Obowiązują tu dwie żelazne zasady:
- Sumowanie okresów ubezpieczenia: Jeśli Twój staż pracy w Polsce jest zbyt krótki, by otrzymać emeryturę (np. pracowałeś tylko 5 lat), ZUS doliczy lata przepracowane za granicą, abyś spełnił warunek stażowy. To samo zrobi instytucja zagraniczna.
- Zasada proporcjonalności (Pro Rata Temporis): Każdy kraj płaci Ci tylko za ten czas, który przepracowałeś u niego.
- ZUS wypłaca złotówki za lata pracy w Polsce.
- Niemiecki DRV wypłaca euro za lata pracy w Niemczech.
- Brytyjski DWP wypłaca funty za lata pracy w UK.
Wniosek: Na Twoje konto będą wpływać dwa (lub więcej) oddzielne przelewy, często w różnych walutach.
Wiek emerytalny w 2026 roku – uwaga na różnice!
W Polsce wiek emerytalny pozostaje bez zmian: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jednak w wielu krajach Europy Zachodniej poprzeczka zawieszona jest wyżej.
- Niemcy, Hiszpania, Belgia: Wiek emerytalny systematycznie rośnie w kierunku 67 lat.
- Wielka Brytania: Wiek emerytalny wynosi 66 lat (z planami dalszego podnoszenia).
Co to oznacza dla Ciebie?
Możesz przejść na emeryturę „na raty”. Przykładowo, mężczyzna kończący 65 lat w 2026 roku może zacząć pobierać emeryturę z ZUS, a na świadczenie z Niemiec poczekać jeszcze rok lub dwa, aż osiągnie tamtejszy wiek emerytalny.
Finanse: Podatki i składka zdrowotna w 2026 roku
To najważniejszy punkt, który budzi najwięcej emocji. Jeśli mieszkasz w Polsce (jesteś polskim rezydentem podatkowym), rozliczasz się z całości dochodów światowych w polskim Urzędzie Skarbowym (chyba że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowi inaczej).
1. Podatek dochodowy (PIT)
W 2026 roku nadal obowiązują korzystne progi wprowadzone kilka lat temu:
- Kwota wolna od podatku: 30 000 zł rocznie.
- I próg podatkowy: 12% (do 120 000 zł dochodu rocznie).
- II próg podatkowy: 32% (od nadwyżki powyżej 120 000 zł).
Jeśli Twoja łączna emerytura (polska + zagraniczna) nie przekracza 2500 zł miesięcznie, prawdopodobnie nie zapłacisz podatku dochodowego w ogóle.
2. Składka zdrowotna – 9% potrącenia
To koszt, o którym wielu zapomina. Polski bank, otrzymując przelew z Twoją zagraniczną emeryturą, ma obowiązek potrącić 9% składki na ubezpieczenie zdrowotne (NFZ) i odprowadzić ją do urzędu.
- Składki tej nie można odliczyć od podatku.
- Pomniejsza ona realną wypłatę „na rękę”.
Ważne: Jeśli posiadasz ubezpieczenie zdrowotne w innym kraju (np. jesteś emerytem mieszkającym w Polsce, ale mającym tylko emeryturę niemiecką i tamtejsze ubezpieczenie), możesz uniknąć płacenia składek w Polsce, przedstawiając w NFZ formularz S1. Jednak przy pobieraniu dwóch emerytur (z ZUS i z zagranicy) i mieszkaniu w Polsce, zazwyczaj podlegasz pod polski NFZ.
Jak złożyć wniosek? Nie musisz wyjeżdżać z kraju
W 2026 roku proces ten jest prostszy niż kiedykolwiek dzięki cyfryzacji.
- Jeden wniosek: Składasz wniosek o emeryturę w ZUS (formularz EMP). Możesz to zrobić online przez PUE ZUS (lub nowy system eZUS, jeśli został wdrożony) lub osobiście.
- Informacja o pracy za granicą: W formularzu wypełniasz sekcję dotyczącą okresów pracy za granicą (Wniosek E-205).
- ZUS załatwia resztę: Jako instytucja łącznikowa, ZUS wysyła Twoje dokumenty do odpowiedników w innych krajach. Nie musisz szukać urzędu w Berlinie czy Londynie.
Przygotuj wcześniej: Numery ubezpieczenia zagranicznego (np. National Insurance Number, Rentenversicherungsnummer) oraz skany świadectw pracy.
Pułapki, na które trzeba uważać
Walutowa huśtawka
Pobierając emeryturę w Euro lub Funtach, Twoje świadczenie w przeliczeniu na Złotówki będzie się zmieniać co miesiąc w zależności od kursu walut. Warto rozważyć założenie konta walutowego, by samodzielnie decydować, kiedy wymienić środki.
USA i klauzula WEP
Jeśli pracowałeś w USA, pamiętaj o klauzuli Windfall Elimination Provision (WEP). Amerykańska instytucja Social Security może obniżyć Twoją emeryturę z USA, jeśli dowie się, że pobierasz emeryturę z Polski. Jest to legalny mechanizm w prawie amerykańskim.
Dodatki pielęgnacyjne
Pamiętaj, że zazwyczaj dodatki (np. zasiłek pogrzebowy, dodatki pielęgnacyjne) wypłaca tylko państwo, w którym mieszkasz.
Podsumowanie
W 2026 roku łączenie emerytury polskiej i zagranicznej jest w pełni bezpieczne i opłacalne. Kluczem jest porządek w dokumentach i świadomość, że od zagranicznych pieniędzy, jeśli mieszkasz nad Wisłą, trzeba odprowadzić składkę zdrowotną.
Co możesz zrobić teraz?
Jeśli zbliżasz się do wieku emerytalnego, zaloguj się na swoje konto PUE ZUS i sprawdź, czy w zakładce „Dane o ubezpieczeniu” widnieją adnotacje o Twojej pracy za granicą. Jeśli nie – warto złożyć wniosek o ustalenie kapitału początkowego już dziś, by nie opóźniać wypłaty w przyszłości.