Kwalifikacje zawodowe odgrywają kluczową rolę w rozwoju kariery. Pozwalają zdobyć specjalistyczną wiedzę i umiejętności potrzebne do wykonywania zawodu. Szkolenia, kursy, certyfikaty – wszystko się liczy. I nie tylko chodzi o zarobki. Odpowiednie kwalifikacje w zawodzie to też satysfakcja z pracy. Bo kto nie chciałby robić czegoś, co sprawia przyjemność?
W niniejszym artykule przybliżymy czym dokładnie są kwalifikacje zawodowe. Jakie typy można wyróżnić oraz jakie korzyści dają one pracownikowi. Dowiesz się również, gdzie i jak zdobywa się kwalifikacje zawodowe oraz jak je wpisywać do CV.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Co to są kwalifikacje zawodowe
- Typy i rodzaje popularnych kwalifikacji zawodowych
- Jak i gdzie zdobyć kwalifikacje potrzebne w zawodzie
- Zalety posiadania kwalifikacji dla rozwoju kariery
- Wskazówki do wpisywania kwalifikacji w CV
- Przykłady kwalifikacji zawodowych w wybranych branżach
Czym są kwalifikacje zawodowe? – definicja
Kwalifikacje zawodowe zgodnie z Rozporządzeniem MEN to określony zestaw efektów kształcenia (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych), które osiąga się w wyniku realizacji odpowiednio zaprojektowanego procesu kształcenia w zakresie zawodu.
Oznacza to tyle, że kwalifikacje zawodowe obejmują konkretne umiejętności i wiedzę potrzebną do wykonywania danego zawodu. Uzyskuje się je poprzez skończenie szkoły zawodowej, kursów, szkoleń lub poprzez praktykę w miejscu pracy.
Kluczowe elementy definicji:
- Efekty kształcenia
- Wiedza, umiejętności i kompetencje
- Proces nauczania dostosowany do wymagań zawodu
Kwalifikacje zawodowe różnią się od ogólnego wykształcenia tym, że są ściśle związane z wymaganiami konkretnej profesji. Rozwijają również kompetencje miękkie niezbędne w zawodzie.
Typy i rodzaje kwalifikacji zawodowych
Istnieje szeroka gama rodzajów kwalifikacji zawodowych w różnych branżach i zawodach. Można je podzielić na:
Kwalifikacje „twarde”
Obejmują konkretne, mierzalne, specjalistyczne umiejętności ściśle związane z wymaganiami danego zawodu, np.:
- znajomość języków / technologii / narzędzi programistycznych (informatyka)
- umiejętność wykonywania badań laboratoryjnych, diagnozowania chorób (służba zdrowia)
- prowadzenie rachunkowości, sporządzanie sprawozdań finansowych (finanse)
Kwalifikacje „miękkie”
Są to tzw. kompetencje personalne i społeczne, czyli cechy i umiejętności przekrojowe, przydatne niemal w każdej profesji, np:
- kreatywność, samodzielność, komunikatywność
- umiejętność uczenia się
- umiejętności organizacyjne i zarządzania czasem
Kwalifikacje formalne i nieformalne
Podział ten odnosi się do sposobu potwierdzania kwalifikacji:
- formalne – dyplomy, certyfikaty, świadectwa wydawane przez uprawnione organy
- nieformalne – uzyskiwane w wyniku udziału w szkoleniach, kursach, poprzez doświadczenie zawodowe.
Przykłady popularnych kwalifikacji przedstawimy w dalszej części artykułu.
Jak i gdzie zdobyć kwalifikacje zawodowe?
Istnieje wiele sposobów na zdobycie kwalifikacji zawodowych. Oto najpopularniejsze ścieżki rozwoju zawodowego:
Szkoły zawodowe
Kwalifikacje w zawodzie można pozyskać, ucząc się w technikum (2 kwalifikacje) lub branżowej szkole I stopnia (1 kwalifikacja).
Kursy, szkolenia i studia
Możliwe jest zdobycie kwalifikacji poprzez ukończenie specjalistycznych kursów, szkoleń, studiów podyplomowych organizowanych przez ośrodki szkoleniowe, uczelnie, firmy.
Praktyki, staże
Cennym sposobem na rozwój umiejętności zawodowych są również praktyki i staże odbywane bezpośrednio w miejscu pracy pod okiem doświadczonych specjalistów.
Egzaminy zawodowe
Formą potwierdzenia uzyskanych kwalifikacji w danym zawodzie są państwowe egzaminy zawodowe organizowane przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.
Samokształcenie
Kwalifikacje można rozwijać również poprzez samodzielną naukę korzystając z fachowej literatury, portali branżowych oraz zdobywając doświadczenie w pracy.
Warto wybierać te formy dokształcania, które najlepiej odpowiadają naszym możliwościom, preferencjom i celom zawodowym.
Zalety i korzyści z posiadania kwalifikacji
Posiadanie kwalifikacji zawodowych daje szereg korzyści takich jak:
- Wyższe zarobki
- Awans zawodowy
- Przewaga konkurencyjna
- Poszerzenie wiedzy i kompetencji
- Wzrost motywacji i satysfakcji z pracy
Dzięki kwalifikacjom zwiększamy swoją atrakcyjność jako pracownicy i mamy większe szanse na rozwój kariery zawodowej.
Kwalifikacje zawodowe w CV – co wpisać?
Warto wspomnieć w CV o posiadanych kwalifikacjach zawodowych, ponieważ mogą one znacząco podnieść atrakcyjność kandydata w oczach rekrutera i pracodawcy.
Gdzie umieścić informacje o kwalifikacjach w CV? Najlepszymi miejscami są sekcje:
- „Wykształcenie” – zwłaszcza gdy kwalifikacje zostały zdobyte w trakcie nauki w technikum, branżowej szkole etc.
- „Doświadczenie zawodowe” – jeśli kwalifikacje zdobyliśmy podczas kursów, szkoleń w trakcie pracy.
- Osobny punkt „Kwalifikacje zawodowe”
W rubryce z kwalifikacjami powinny znaleźć się takie informacje jak:
- Nazwa uzyskanej kwalifikacji / uprawnień
- Instytucja / organizacja, która je przyznała
- Rok ich uzyskania
- (Opcjonalnie) krótki opis zdobytych umiejętności / kompetencji
Opis kwalifikacji warto dodać, gdyż pozwoli on lepiej ocenić kandydata i jego przygotowanie do pracy w danym zawodzie lub branży. Warto w kilku zdaniach wskazać najważniejsze umiejętności, jakie zostały nabyte podczas zdobywania danej kwalifikacji.
Przykłady kwalifikacji zawodowych
Oto przykłady konkretnych kwalifikacji zawodowych w wybranych branżach:
Branża medyczna:
- Prawo wykonywania zawodu lekarza / pielęgniarki
- Specjalizacja lekarska (np. chirurg, pediatra, alergolog)
- Ratownik medyczny
- Opiekun medyczny
Księgowość i finanse:
- Księgowy z uprawieniami Ministerstwa Finansów
- Certyfikowany księgowy IT
- Specjalista do spraw rachunkowości podatkowej
- Licencjonowany makler papierów wartościowych
Branża IT:
- Certyfikowany specjalista ds. cyberbezpieczeństwa
- Programista z certyfikatem Java
- Microsoft Certified Systems Engineer (MCSE)
- Specjalista Business Intelligence
Budownictwo:
- Uprawnienia budowlane do projektowania / kierowania robotami budowlanymi
- Mistrz budowlany w specjalności ogólnobudowlanej
- Eksploatacja i konserwacja urządzeń elektroenergetycznych
Edukacja:
- Uprawnienia pedagogiczne
- Trener umiejętności miękkich
- Oligofrenopedagogika umożliwiająca pracę z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną
Tabela prezentująca obszary kwalifikacji zawodowych:
| Obszar | Opis | Przykłady kwalifikacji |
|---|---|---|
| administracyjno-usługowy (A) | kwalifikacje związane m.in. z handlem, gastronomią, usługami, administracją | A1 Wytwarzanie wyrobów ze szkła A18 Prowadzenie sprzedaży A24 Wykonywanie prac biurowych |
| budowlany (B) | kwalifikacje związane z budownictwem i robotami budowlanymi | B1 Eksploatacja maszyn i urządzeń drogowych B6 Wykonywanie robót malarsko-tapeciarskich B11 Wykonywanie izolacji budowlanych |
| elektryczno-elektroniczny (E) | kwalifikacje związane z elektroniką, elektrotechniką, informatyką | E1 Montaż i utrzymanie linii telekomunikacyjnych E13 Projektowanie lokalnych sieci komputerowych i administrowanie sieciami E27 Montaż i eksploatacja urządzeń elektronicznych i systemów informatyki medycznej |
| mechaniczny i górniczo-hutniczy (M) | kwalifikacje związane z mechaniką, hutnictwem, górnictwem | M3 Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych M8 Wykonywanie prac wiertniczych M19 Użytkowanie obrabiarek skrawających |
| rolniczo-leśny z ochroną środowiska (R) | kwalifikacje związane z rolnictwem, leśnictwem i ochroną środowiska | R1 Obsługa maszyn stosowanych do prac leśnych R16 Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej R23 Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska |
| turystyczno-gastronomiczny (T) | kwalifikacje związane z turystyką, hotelarstwem i gastronomią | T2 Produkcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń T6 Sporządzanie potraw i napojów T8 Prowadzenie gospodarstwa agroturystycznego T15 Organizacja żywienia i usług gastronomicznych |
| medyczno-społeczny (Z) | kwalifikacje związane z medycyną, opieką społeczną, bezpieczeństwem | Z1 Świadczenie usług w zakresie masażu Z5 Świadczenie usług opiekuńczych Z16 Świadczenie usług w zakresie dietetyki |
| artystyczny (S) | kwalifikacje związane ze sztuką i kulturą | S1 Wykonywanie i naprawa wyrobów złotniczych i jubilerskich S2 Realizacja nagrań S4 Montaż nagrań dźwiękowych |
Podsumowanie
Kwalifikacje zawodowe są kluczowe dla rozwoju kariery i zwiększenia naszej atrakcyjności jako pracownika. Pozwalają na zdobycie umiejętności potrzebnych w konkretnym zawodzie poprzez szkolenia, kursy, praktykę. Mają szereg zalet i dają realne korzyści na rynku pracy. Dlatego warto je planowo zdobywać, odpowiednio opisywać w CV i wykorzystywać przy poszukiwaniu zatrudnienia.